Τα μικρόβια βασιλεύουν στους ωκεανούς του πλανήτη

Τα θαλάσσια μικρόβια αποτελούν μέχρι και το 90% της συνολικής βιομάζας των ωκεανών, ανήκουν σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο διαφορετικά είδη και το συνολικό βάρος τους ισοδυναμεί με 240 δισεκατομμύρια ελέφαντες!

Για πρώτη φορά έκπληκτοι οι επιστήμονες, στο πλαίσιο της Διεθνούς Απογραφής των Θαλασσίων Μικροβίων (ICoMM), συνειδητοποίησαν ότι στους ωκεανούς της Γης υπάρχει ένας πρωτοφανής αριθμός μικροσκοπικών οργανισμών, που πιθανότατα φθάνουν τον ασύλληπτο αριθμό 1 ακολουθούμενο από 30 μηδενικά. Μάλιστα, οι ερευνητές ανακάλυψαν στη Νότια Αμερική ένα ενιαίο «μικροβιακό στρώμα» που καλύπτει μια τεράστια υποθαλάσσια περιοχή, ίσης περίπου έκτασης με την Ελλάδα, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, το BBC, το “Science”, το “Nature” και τους «Τάιμς του Λονδίνου».

Τα ευρήματα αποτελούν τμήμα της ευρύτερης Απογραφής της Θαλάσσιας Ζωής (CoML), η οποία μετά από δέκα περίπου χρόνια ερευνών, με τη συμμετοχή άνω των 2.000 επιστημόνων από 80 χώρες, πρόκειται να παρουσιάσει τα τελικά συμπεράσματά της φέτος τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της έρευνας αμερικανό μοριακό βιολόγο Μιτς Σογκίν, η μεγαλύτερη έκπληξη υπήρξε η συνειδητοποίηση ότι «σε κανένα άλλο βασίλειο της ζωής στους ωκεανούς δεν υπήρξε ανακάλυψη τόσο μεγάλου πλήθους οργανισμών, όσο στον κόσμο των μικροβίων, καθώς οι επιστήμονες έχουν πλέον ανακαλύψει και περιγράψει έναν εντυπωσιακό νέο κόσμο θαλάσσιας μικροβιακής ποικιλομορφίας και αφθονίας».

Οι ερευνητές που εστιάστηκαν στην ανακάλυψη μικροβίων, συνέλλεξαν θαλάσσια δείγματα από τουλάχιστον 1.200 διαφορετικές τοποθεσίες στη Γη και στη συνέχεια δημιούργησαν μια γενετική βάση δεδομένων που περιλαμβάνει περισσότερες από 18 εκατ. αλληλουχίες DNA.

Τα μικρόβια, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ζωτικά για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας και, μεταξύ άλλων, χάρη σε αυτά γίνεται σχεδόν το 95% της αναπνοής στους ωκεανούς. «Η ζωή στους ωκεανούς - και στη συνέχεια η ζωή στη Γη γενικότερα - θα κατέρρεε πολύ γρήγορα χωρίς τα μικρόβια», σύμφωνα με τον Πολ Σνελγκρόουβ (του καναδικού πανεπιστημίου Μεμόριαλ), επικεφαλής της ομάδας σύνθεσης των πορισμάτων της Απογραφής Θαλάσσιας Ζωής.

Στη δεκαετία του ΄50, οι επιστήμονες είχαν υπολογίσει ότι περίπου 100.000 μικροβιακά κύτταρα βρίσκονται μέσα σε ένα λίτρο θαλασσινού νερού. Τώρα, με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, οι ερευνητές έχουν ανεβάσει αυτό το νούμερο στο ένα δισεκατομμύριο μικρο-οργανισμούς. Όσο μεγαλύτερο είναι το βάθος των υδάτων, τόσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία και ο αριθμός των μικροβίων που παρατηρούνται.

Σε κάθε περίπτωση, προκύπτει πια μια τελείως διαφορετική εικόνα για τη ζωή στους ωκεανούς, καθώς η επιστήμη έχει κάνει μεγάλα άλματα ανακάλυψης από την πρώτη επίσημη ωκεανογραφική αποστολή του 1872 (με το βρετανικό πλοίο «Τσάλεντζερ») μέχρι σήμερα. «Αποδεικνύεται ότι η τροφική αλυσίδα των ωκεανών είναι πολύ πιο πολύπλοκη από ό,τι νομίζαμε, όσον αφορά τον αριθμό των διαφορετικών ειδών», δήλωσε η δρ Αν Μπάκλιν, επικεφαλής του τμήματος θαλασσίων επιστημών του πανεπιστημίου του Κονέκτικατ.

Στο πλαίσιο της απογραφής στους ωκεανούς, ερευνητές με έδρα την Χιλή, όπως ανακοίνωσαν, ανακάλυψαν ένα «μικροβιακό στρώμα» στα ανοιχτά της νοτιοδυτικής ακτής της Νότιας Αμερικής, πάνω στο βυθό, που καλύπτει μια τεράστια έκταση μεγάλη σαν την Ελλάδα (περίπου 130.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Τα πολυκύτταρα μικρόβια, που μοιάζουν με μικροσκοπικά μακαρόνια «σπαγκέτι», βρίσκονται σε βάθος όπου υπάρχει ελάχιστο ή και καθόλου οξυγόνο. Μάλιστα, τα μικρόβια ζούν αξιοποιώντας θειούχο υδρογόνο, που είναι τοξικό για τις περισσότερες άλλες μορφές ζωής.

Οι ψαράδες της περιοχής συχνά δεν μπορούν να σηκώσουν τα δίχτυα τους από το βυθό, γιατί συνήθως περιέχουν περισσότερα βακτήρια παρά γαρίδες. Οι ερευνητές μέτρησαν μικρόβια βάρους ενός κιλού ανά τετραγωνικό μέτρο του βυθού.

Στο άμεσο μέλλον οι νέες πληροφορίες που συλλέχθηκαν για τη θαλάσσια ζωή, θα δημοσιευτούν στην online βάση δεδομένων ανοικτής πρόσβασης, που αποκαλείται Βιο-Ωκεανογραφικό Πληροφοριακό Σύστημα Ωκεανών (OBIS). Ήδη το σύστημα αυτό (προσβάσιμο μέσω της διεύθυνσης ) περιέχει πάνω από 27 εκατ. καταγραφές, που αφορούν περισσότερα από 110.000 θαλάσσια είδη. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν πλήθος πληροφοριών, όπως περιγραφή κάθε είδους, που βρέθηκε, σε τι βάθος κλπ.

Πηγή: (ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Μειώνεται ο πληθυσμός της μεσογειακής φώκιας

Μόνο σε …. αναμνηστικά σουβενίρ κινδυνεύει να υπάρχει σε λίγα χρόνια η μεσογειακή φώκια, εάν δεν ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας της. Ήδη, από τις αρχές του χρόνου, πέντε φώκιες εκβράστηκαν νεκρές σε Ερμιόνη, Αλόννησο, Κω, Σάμο και Άνδρο, γεγονός που, σύμφωνα με το Αρχιπέλαγος, Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, δεν επιτείνει απλώς την ανησυχία και την αγωνία για την επιβίωση της Μεσογειακής φώκιας, αλλά επιταχύνει την αντίστροφη μέτρηση για την οριστική εξαφάνιση του είδους.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Κουτελίδας από το Αρχιπέλαγος, ο πληθυσμός της φώκιας μειώνεται ανησυχητικά, συνεπεία των ανθρώπινων παρεμβάσεων, αλλά και της θαλάσσιας ρύπανσης.

"Στις 15 Απριλίου εκβράστηκε νεκρή μία μεσογειακή φώκια, στη Σάμο, η οποία σκοτώθηκε- σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από τη νεκροψία - από παράνομη αλιευτική δραστηριότητα με δυναμίτιδα και χθες, στην Κω, προστέθηκε άλλη μία νεκρή φώκια στον μακρύ κατάλογο των περιστατικών", ανέφερε ο κ.Κουτελίδας.

Πρόκειται για περιστατικά, πρόσθεσε, που αποτελούν το αποκορύφωμα μίας παγιωμένης απεχθούς κατάστασης που εξελίσσεται στη Σάμο, στους Φούρνους και σε αρκετές περιοχές των ελληνικών θαλασσών, η οποία αντιβαίνει κάθε έννοια ήθους και πολιτισμού. Η παράνομη και εκτεταμένη χρήση εκρηκτικών κατά την αλιευτική δραστηριότητα από συγκεκριμένους ανθρώπους που είναι γνωστοί στις αρχές και στις τοπικές κοινωνίες, αποτελεί κοινό μυστικό.

Παρά τις συνεχείς και συγκεκριμένες καταγγελίες από το Αρχιπέλαγος και αλιευτικούς φορείς, η αδράνεια των λιμενικών αρχών οδηγεί μέχρι στιγμής σε τραγικά αποτελέσματα, σύμφωνα με τον ίδιο.

Κατά την έκρηξη δυναμίτη, πέρα από τα ψάρια που σκοτώνονται, θανατώνονται επίσης εκατομμύρια θαλάσσιοι οργανισμοί σε απόσταση πολλών εκατοντάδων μέτρων από το σημείο της έκρηξης, ενώ προκαλούνται δραματικές καταστροφές στα παράκτια οικοσυστήματα. Για τα θαλάσσια θηλαστικά που βρίσκονται στην περιοχή είναι συχνά μοιραίο ενώ οπωσδήποτε είναι επικίνδυνο και για τους κολυμβητές.

Η κατάσταση που αντικρίζουν οι ερευνητές του Αρχιπελάγους και άλλοι επιστήμονες, τα τελευταία χρόνια, στο Αιγαίο σε σχέση με τη Μεσογειακή Φώκια, είναι απαισιόδοξη έως δραματική. Ειδικά τα τελευταία πέντε χρόνια, οι ολοένα και αυξανόμενες παρατηρήσεις νεκρών θαλάσσιων θηλαστικών και χελωνών από τη θαλάσσια ερευνητική ομάδα του Αρχιπελάγους δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για αισιόδοξες προβλέψεις.

Παράλληλα, όμως, οι συνεργάτες του Αρχιπελάγους, ερευνούν κάθε νομικό μέσο που μπορούν να αξιοποιήσουν, έτσι ώστε να βρεθούν οι ένοχοι, τόσο αυτοί που προκαλούν τις θανατώσεις όσο και οι αρμόδιες αρχές που δρουν ανεπαρκώς, ενάντια στις πολυάριθμες διεθνείς συμβάσεις με τις οποίες δεσμεύεται η χώρα μας για την προστασία αυτών των ειδών.

Κείμενο: Ν. Καραθάνου

Πηγή: www.nooz.gr/